भूपतीचा बंदुकीवरून विकासाकडे प्रवास!

गडचिरोली – महाराष्ट्रात नक्षलवादाविरोधातील लढ्याला मोठे यश मिळाले आहे. केंद्र सरकारच्या ‘समूळ नायनाट’ धोरणाला यश मिळत असून, आज गडचिरोली येथे तब्बल ६० नक्षलवाद्यांनी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या उपस्थितीत आत्मसमर्पण केले. आत्मसमर्पण करणाऱ्यांमध्ये माओवादी कम्युनिस्ट पक्षाचा केंद्रीय समिती सदस्य आणि पॉलिट ब्युरो सदस्य मल्लोजुला वेणुगोपाल ऊर्फ भूपती ऊर्फ सोनू ऊर्फ अभय याच्यासह आणखी एक केंद्रीय समिती सदस्य आणि दंडकारण्य स्पेशल झोनल कमिटीचे सदस्य यांचा समावेश आहे.

या ऐतिहासिक क्षणी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्यासह राज्याच्या पोलीस महासंचालक रश्मी शुक्ला, पोलीस महानिरीक्षक (नक्षल) संदीप पाटील, तसेच पोलीस महासंचालक (विशेष कृती) छेरिंग दोरजे उपस्थित होते.

कार्यक्रमात बोलताना मुख्यमंत्री फडणवीस म्हणाले,

“गेल्या ४० वर्षांपासून नक्षलवादाच्या छायेत जगणारा गडचिरोली आता विकासाच्या मार्गावर वाटचाल करत आहे. अनेक तरुण चुकीच्या वाटेवर गेले, मात्र विकासकामांच्या माध्यमातून नवी भरती थांबवण्यात आम्ही यशस्वी झालो.”

ते पुढे म्हणाले की, केंद्र सरकार आणि गृहमंत्री अमित शहा यांनी मार्च २०२६ पर्यंत छत्तीसगडमधील नक्षल्यांचा समूळ नायनाट करण्याचा निर्धार केला आहे, आणि त्या दिशेने सातत्याने प्रयत्न सुरू आहेत.

🔻 भूपतीवर तब्बल ६ कोटींचे बक्षीस

माओवादी चळवळीतील भूपती हा सर्वात प्रभावशाली आणि धोकादायक नक्षल नेता मानला जातो. त्याच्यावर सुमारे ६ कोटी रुपयांचे बक्षीस विविध राज्यांनी जाहीर केले होते.
भूपतीने काही काळापूर्वीच केंद्र सरकारला शांततेसाठी चर्चेचे आवाहन करत शस्त्रत्यागाची घोषणा करणारे पत्रक प्रसिद्ध केले होते. त्या पत्रकात स्वतःचा फोटोही प्रकाशित करून त्याने चळवळीतील हिंसाचार संपवण्याची इच्छा व्यक्त केली होती. मात्र, तेलंगणातील वरिष्ठ नक्षल नेता जगन याने त्याच्या भूमिकेवर तीव्र आक्षेप घेतला होता.

यानंतर भूपती पोलिसांच्या संपर्कात आल्याची माहिती मिळाली होती आणि आज त्याने अधिकृतपणे आत्मसमर्पण करत ही माहिती खरी ठरवली.

🔻 नेतृत्वातील बदल आणि अंतर्गत मतभेद

यंदाच्या मे महिन्यात छत्तीसगडमध्ये झालेल्या मोठ्या चकमकीत माओवादी कम्युनिस्ट पक्षाचा महासचिव नंबाला केशव राव ऊर्फ बसवा राजू ठार झाला होता. त्यानंतर भूपतीला राष्ट्रीय महासचिवपदी नेमण्याची चर्चा होती, परंतु सप्टेंबरमध्ये केंद्रीय समितीने थिप्परी तिरुपती ऊर्फ देवजी याची महासचिवपदी नियुक्ती केली.
या निर्णयामुळे भूपती नाराज झाला आणि त्यानंतर त्याने शांततेचा मार्ग स्वीकारण्याचा निर्णय घेतला, असे सूत्रांचे म्हणणे आहे.

🔻 ‘जनयुद्धा’चा शेवट समीप

राज्य सरकारच्या आत्मसमर्पण धोरणामुळे गेल्या दोन दशकांत गडचिरोली जिल्ह्यात तब्बल ७०० हून अधिक नक्षलवाद्यांनी शस्त्रं टाकली आहेत.
भूपतीसारख्या केंद्रीय नेत्याच्या आत्मसमर्पणाने ही चळवळ निर्णायक टप्प्यावर आली असल्याचे सुरक्षा वर्तुळातील सूत्रांचे मत आहे.
दंडकारण्यच्या जंगलात दशकानुदशकं सुरू असलेली नक्षल चळवळ आता अंतिम टप्प्यात आली आहे, असे स्पष्ट संकेत भूपतीच्या या निर्णयाने मिळाले आहेत.

🔻 फडणवीस यांचा निर्धार

मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी या प्रसंगी स्पष्ट केले —

“नक्षलवाद हा विकासाचा शत्रू आहे. गडचिरोलीतील जनतेने आता बंदुकीऐवजी शिक्षण, रोजगार आणि विकासाचा मार्ग स्वीकारावा. सरकार त्यासाठी सर्वतोपरी मदत करेल.”

त्यांनी आत्मसमर्पण केलेल्या सर्व नक्षलवाद्यांना समाजाच्या मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी पुनर्वसन योजना आणि कौशल्य प्रशिक्षण सुविधा देण्याची घोषणाही केली.

🔻 शहा यांचे ‘समूळ नायनाट’ धोरण फलद्रूप

केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांनी काही महिन्यांपूर्वीच “नक्षलवादाचा समूळ नायनाट” हे धोरण घोषित केले होते. या पार्श्वभूमीवर गडचिरोलीतील आजचा प्रसंग हा त्या धोरणाचा ठोस परिणाम मानला जात आहे.
छत्तीसगडमधील कारवायांनंतर आता महाराष्ट्रातही नक्षल चळवळीचा पाया हादरला आहे.

भूपतीसारख्या वरिष्ठ नक्षल नेत्याच्या शरणागतीनं नक्षल चळवळीच्या इतिहासात एक नवा अध्याय लिहिला गेला आहे.
गडचिरोलीच्या डोंगरकपाऱ्यांतून आता बंदुकींचा आवाज नाही, तर विकासाच्या नव्या वाटांचा गजर ऐकू येईल, अशी आशा मुख्यमंत्री फडणवीस यांनी व्यक्त केली.

📍 मुख्य मुद्दे थोडक्यात:

• ६० नक्षलवाद्यांचे गडचिरोलीत आत्मसमर्पण
• भूपतीसह दोन केंद्रीय समिती सदस्यांनी शस्त्र टाकली
• भूपतीवर ६ कोटींचे बक्षीस
• राज्य सरकारच्या धोरणामुळे ७००+ नक्षलींनी दिला शरणागतीचा मार्ग
• ‘जनयुद्धा’चा शेवट समीप